Styl art nouveau, inaczej zwany też secesją, narodził się w wyjątkowym momencie — na przełomie XIX i XX wieku, „fin de siècle”. Sztukę i architekturę w tym ciekawym okresie przemijania i otwierania się na to co nowe, wyróżniała niezwykła kreatywność artystyczna, różnorodność i indywidualność. Choć art nouveau budził skrajne emocje i nie trwał długo, to zdecydowanie odcisnął piętno na rzemiośle, modzie, designie, architekturze, malarstwie czy grafice.
Styl art nouveau — jak powstał?
Art nouveau, czyli „nowa sztuka” zaczęła się kształtować w ostatniej dekadzie XIX wieku. Artyści tego nurtu sprzeciwiali się sztywnym regułom i wpływom poprzednich epok, chcieli odcinać się od wcześniejszych konwencji i stawiali na nowe, innowacyjne wyzwania. Według nich sztuka powinna być obecna na ulicach, w domach i mieszkaniach. Styl secesyjny szybko zyskał wielu zwolenników, a za apogeum jego popularności uznaje się 1900 rok, kiedy to odbyła się paryska Wystawa Światowa. Po tym wydarzeniu zaczęto dbać o każdy detal i bogato ozdabiano właściwie wszystko — elewacje kamienic, wnętrza mieszkań, biżuterię, meble, ubiór, ceramikę, a nawet opakowania produktów spożywczych. W pewnym momencie art nouveau zaczął być bardzo krytykowany — jego przeciwnicy uważali styl za groteskowy i w złym smaku.
Styl secesyjny — cechy charakterystyczne
Art nouveau nazywa się też secesyjnym, bo jego prekursorzy postanowili dokonać secesji, czyli po prostu odłączyć się od uznawanych kierunków i norm. Nurt ten zyskał popularność w wielu krajach Europy, takich jak Niemcy, Belgia, Włochy, Polska, a nawet i w USA — dlatego też zaczęły pojawiać się jego różne odmiany. Jednak jego podstawowe cechy charakterystyczne pozostawały takie same:
- fascynacja naturą — w secesyjnym designie królowały motywy roślinne i zwierzęce. Ornamentyka obfitowała w kwieciste i liściaste wzory, a wnętrza pełne były zakrzywionych kształtów, delikatnych i giętkich linii;
- zamiłowanie do stylizacji geometrycznych i asymetrii — artyści art nouveau wprost kochali abstrakcyjne wzory, spirale i skomplikowane układy kompozycyjne, które nadawały wnętrzom naprawdę niesamowitego i wyjątkowego charakteru;
- paleta kolorów — secesyjne wnętrza i barwy nawiązywały przede wszystkim do natury. Szczególne miejsce w art nouveau zajmowały odcienie ziemi: zieleń, brązy, pomarańcze, żółcienie, beże i pastele, które dodawały projektom przytulności i spajały w harmonijną całość;
- nowatorskie technologie — secesyjni artyści czerpali inspiracje nie tylko z natury. Eksperymentowano również z nowoczesnymi rozwiązaniami. W swoich pracach łączyli tradycję z postępem, wykorzystując nowinki ze świata technologii, np. żarówki elektryczne czy nowe materiały konstrukcyjne;
- luksus i elegancja — projekty art nouveau emanowały ekskluzywnością. Nie brakowało w nich takich materiałów, jak szkło, marmur, kryształy, kute żelazo czy dobrej jakości drewno.
Secesyjne wnętrza — materiały, zdobienia i dodatki
Wnętrzom i budynkom w stylu art nouveau z pewnością nie można odmówić wyjątkowości. Na oryginalny wystrój i zdobienia składało się wiele elementów, które nadawały projektom indywidualnego charakteru. Bardzo często korzystano ze sztuki witrażowej, która była znakiem rozpoznawczym secesji. Kolorowe okna i przeszklenia drzwi wprowadzały do budynków i pomieszczeń niesamowity klimat i ciepłe światło.
Artyści tego nurtu doceniali też rzemieślniczą pracę. Przy wykończeniu podłóg i pieców używano ręcznie zdobionych kafelków, a na ścianach pojawiały się tapety. Zatem wnętrza pełne były kolorowych wzorów: wijących się roślin lub kwiatów ze sztuki orientu. Ceniono też hafty i ręcznie robione tkaniny z motywami żywiołów. Nawet jubilerzy podczas produkcji biżuterii chętnie wykorzystywali elementy ze świata fauny — grzebienie, pierścionki i broszki przybierały kształty owadów czy węży.
Równie chętnie wykorzystywano dekoracje z drewna — misterne elementy stolarskie zdobiły drzwi czy fronty mebli, które charakteryzowały się eleganckimi liniami. W secesyjnych wnętrzach nie brakowało też metalowych elementów. Zdobiono nimi nie tylko meble, ale również lampy czy balustrady. Dużą wagę przykładano też do szkła, które było ulubionym materiałem artystów secesyjnych. Żyrandole, lustra dekorowano kryształami, a ze szkła barwionego tworzono piękne lampy, które dawały niezwykłe efekty świetlne.
Styl secesyjny w mieszkaniu
Czy art nouveau nadaje się do dekoracji współczesnych domów i mieszkań? Lokale o mniejszych metrażach secesyjny „total look” na pewno przytłoczy. Poleca się raczej wybranie konkretnych elementów i akcentów, które będą nawiązywały do tamtej epoki. Styl ten pokochają z pewnością osoby, które nie przepadają za minimalizmem i nowoczesnymi stylizacjami, a które chciałyby się cieszyć wyjątkową i przytulną aranżacją we własnym M.
